หลี่ไป๋ กวีผู้ยิ่งใหญ่ของจีน

หากพูดถึงกวีเอกของไทยเรามักจะนึกถึงสุนทรภู่ แต่ถ้าพูดถึงกวีจีนที่ได้รับการยกย่องว่าเป็นกวีผู้ยิ่งใหญ่ช่วงราชวงศ์ถังในยุครุ่งเรืองจะเป็นใครอื่นไม่ได้นอกจาก “หลี่ไป๋”

หลี่ไป๋ (李白 Lǐ Bái) มีนามปากกาว่า ชิงเหลียนจวีซื่อ (青莲居士 Qīng lián jū shì) หลี่ไป๋เป็นกวีที่โดดเด่นที่สุดในช่วงราชวงศ์ถังยุครุ่งเรือง จนได้รับการขนานนามว่า “เซียนแห่งกวี” (诗仙 Shī xiān) คู่มากับกวีผู้ยิ่งใหญ่อีกคนที่ได้รับการขนานนามว่า “ปราชญ์แห่งกวี” (诗圣 Shī shèng) อย่างตู้ฝู่ (杜甫 Dù Fǔ) ซึ่งทั้งสองได้รับการขนานนามเคียงคู่กันในขณะนั้นว่า “หลี่ตู้” (李杜 Lǐ Dù)

หลี่ไป๋เป็นกวีแนวจินตนิยม อุดมการณ์ทางความคิดของหลี่ไป๋ค่อนข้างซับซ้อน เนื่องจากมีถึงสามแนวคิดที่มีอิทธิพลต่อเขาคือ แนวคิดปรัชญาหรู (儒家思想 Rújiā sīxiǎng) แนวคิดปรัชญาเต๋า (道家思想 Dàojiā sīxiǎng) และแนวคิดจอมยุทธพเนจร (侠家思想 Xiá jiā sīxiǎng) ซึ่งแนวความคิดเหล่านี้ล้วนมีอิทธิพลต่อการสร้างผลงานงานทางกวีหลี่ไป๋อย่างลึกซึ้ง 

ปัจจุบันบทกวีของหลี่ไป๋หลงเหลือราว ๆ 1,000 บท ตัวอย่างผลงานชิ้นเอกที่รู้จักเป็นที่แพร่หลาย เช่น《静夜思》จิ้งเย่ซือ Jìng yè sī — คิดคำนึงในคืนสงบ《将进酒》เชียงจิ้นจิ่ว qiāng jìn jiǔ — เชิญร่ำสุรา《月下独酌》เยว่เชี่ยตู๋จั๋ว Yuè xià dú zhuó — ดื่มเดียวดายใต้เงาจันทร์ เป็นต้น

ตัวอย่างบทกวี

《静夜思》

床前明月光

疑是地上霜

举头望明月

低头思故乡

บทแปล

《คิดคำนึงในคืนสงบ》

หน้าเตียงแสงจันทร์กระจ่าง

ประดุจว่าน้ำค้างแข็งบนพื้นดิน

เงยหน้ามองดูจันทร์สว่าง

ก้มหน้าคิดถึงบ้านเกิด

ประพันธ์โดย หลี่ไป๋《李白》

จากบทพระราชนิพนธ์แปลในสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพฯ หนังสือหยกใสร่ายคำ

ลักษณะเด่นบทกวีของหลี่ไป๋คือรูปแบบลีลากวีที่พลิกเปลี่ยนหลากหลาย ใช้คำทั่วไปแต่สามารถเรียบเรียงออกมาได้เป็นธรรมชาติและสวยงาม บ้างก็ลึกซึ้งน่าเกรงขาม บ้างก็โศกเศร้าสุดอาลัย และยังมีการแสวงหาอันเพ้อฝันแต่ก็ยังใกล้เคียงกับความเป็นจริง

หลี่ไป๋นั้นถือว่ามีสถานะที่สูงมากในประวัติศาสตร์วรรณกรรมจีน เพราะผลงานของเขาได้ผลักดันการสร้างสรรค์ผลงานวรรณศิลป์ของแนวคิดจินตนิยมไปสู่จุดสูงสุด ทำให้มีอิทธิพลอย่างกว้างขวางต่อกวีในสมัยนั้นและกวีรุ่นหลัง

ความจริงแล้วนั้นในประวัติศาสตร์วรรณกรรมจีนยังมีกวีมีชื่อเสียงโด่งดังและสร้างผลงานอันทรงคุณค่าไว้ให้คนรุ่นหลังอีกมากมาย มีโอกาสสถาบันจะรวบรวมเป็นบทความไว้ให้ทุกคนได้ศึกษาต่อไป

ขอบคุณภาพประกอบ https://mbd.baidu.com/newspage/data/dtlandingsuper?nid=dt_5910120286068150359